ارزیابی علت پدیده لهیدگی در تونل‌ها بر اساس ریزساختارهای مشاهده شده در سنگ نمک

سنگ نمک در مقایسه با سنگ‌های سیلیکاته رفتار شکل پذیر زیادی را حتی در شرایط پایینی از دما و فشار نشان می‌دهد. بنابراین بررسی ریزساختارهای سنگ نمک در درک مکانیزم‌های دگرشکلی که تغییرشکل سنگ‌ها را کنترل می‌کنند کمک کننده‌است. در این مطالعه ریزساختارهای موجود در سنگ نمک طبیعی متعلق به گنبد نمکی دهکویه با استفاده از روش پراش الکترون‌های برگشتی (EBSD) به منظور یافتن علت پدیده لهیدگی در مقیاس میکروسکوپی بررسی گردید. مطالعه ریزساختاری نشان داد که جریان شکل‌پذیر نمک نتیجه عملکرد خزش نابه‌جایی و بازبلورش پویا است. برخی از دانه‌ها تغییرشکل درون بلوری مهمی را نشان دادند. تحلیل روند مرز دگرشکلی دانه‌های تغییرشکل یافته نشان داد که تغییر شکل درون دانه‌ای نتیجه لغزش بر روی سیستم لغزشی <110> (110) است. لغزش بر روی چنین سطوحی می‌تواند در همگرایی دیواره تونل نیز مؤثر باشد. ریزساختارهای مشاهده شده در این مطالعه با ریزساختارهای ارائه شده برای نمونه‌های شیستی در منطقه هیمالیا قابل قیاس است. لذا این مطالعه پیشنهاد می‌کند که وقتی سنگ‌های اطراف تونل دربردارنده برخی از ریزساختارهای خاص باشند لهیدگی بوقوع می‌پیوندد. به نظر می‌رسد نوع سنگ و تاریخچه تکتونیکی مهمترین عوامل در وقوع این پدیده هستند.